Những hiểu biết cơ bản về tốc độ màn trập trong quay phim.

Nói đến tốc độ màn trập, ở nhiếp ảnh ta chỉ nghĩ đến thời gian phơi sáng theo giây, ở quay phim, tốc độ đó được hiểu là bao nhiêu khung hình/ giây.

Càng ngày, công nghệ quay video càng phát triển, và tốc độ màn trập ngày càng tăng. Việc tăng này khiến cho hình ảnh ngày một sắc nét, chi tiết. Nhưng có một yếu tố quan trọng cần lưu ý, đó là tỷ lệ khung hình (frame rate.).

Những hiểu biết cơ bản về tỷ lệ khung hình và đối tượng chuyển động:
Đang tải What_Shutter_Speed_For_Video_117.jpg…


Tốc độ màn trập trên video được tính theo số khung hình / giây.

Hiện nay tốc độ 30 khung hình / giây (fps) là tiêu chuẩn nhưng sự phát triển công nghệ cho ra đời những máy quay, máy ảnh cho tốc độ màn trập nhanh hơn, tạọ được nhiều khung hình / giây hơn, giúp chi tiết hình ảnh trong video cao hơn.

Nếu như camera của bạn có khả năng quay ở tốc độ 60 hình/ giây, thì chưa chắc chúng ta sẽ phát lại đúng với tốc độ thu hình đó.

Nếu mọi điều kiện đều đáp ứng tốt (internet, băng thông, cáp tuyền, máy móc...) thì việc phát lại trên TV, máy tính, Youtube cũng như chỉnh sửa hậu kì sau đó với tốc độ 60 fps sẽ là rất tốt.

Nguyên tắc chung: Nếu đối tượng rõ ràng, ít chuyển động trong môi trường đủ sáng thì tốc độ 30 hình/ giây đã được xem là chuẩn. Nhưng với tốc độ 60 hình/ giây, các hình ảnh cho trên video là trơn tru và mượt mà hơn.

Song để có nhiều khung hình hơn trong 1 giây có nghĩa là tốc độ màn trập cũng phải nhanh hơn, chúng ta cần nhiều ánh sáng hơn, và tỷ lệ khung hình sẽ thay đổi như thế nào để hợp lý? Những mối quan hệ của các yếu tố này gọi là quy tắc màn trập 180 độ.

Quy tắc 180 độ màn trập là gì?

Quy tắc này cho biết số khung hình trong 1 giây sẽ tăng lên gấp đôi.

Nếu bạn đang quay ở tốc độ 30 hình/ giây, thì bạn cần có tốc độ mà trập 1/60; và nếu ở tốc độ 60 hình/ giây thì màn trập của bạn sẽ là 120 hình/ giây.

Tất cả dường như đều rất dễ hiểu, nhưng để giữ các khung hình có chung một tốc độ 1/60 có thể các nhà quay fim phải có nhiều biện pháp như: thêm ND trên Lens khi thừa sáng, hoặc thêm ISO khi thiếu sáng...

Quy tắc 180 độ màn trập hoạt động như thế nào?

Nếu bạn muốn có một sản phẩm video ưng ý thì bạn phải tuân thủ quy tắc 180 độ màn trập một cách chặt chẽ. Tất cả nhừng gì bạn cần là đảm bảo tốc độ màn trập gấp đôi tốc độ khung hình.

Tv = 2xfps

Tv = Giá trị hẹn giờ hoặc tốc độ cửa trập
fps = Khung mỗi giây

Hãy xem xét một ví dụ. Full HD được phát lại ở tốc độ 30 khung hình / giây (không tham gia vào quá trình xử lý kỹ thuật, 30fps là một số được làm tròn từ 29,7, tốc độ của màn trập tại thời điểm quay sẽ là 1/60 giây ).

Khi khung hình fps chúng ta quay phim là 30, theo quy tắc180 độ màn trập, chúng ta cần chụp ở tốc độ màn trập là 1/60. Bây giờ điều chỉnh khẩu độ để có được độ phơi sáng hợp lý.

Để giữ tốc độ màn trập này ổn định trong nhiều điều kiện ánh sáng, chúng ta phải can thiệp filter ND hoặc tăng giảm ISO của máy.

Làm thế nào để thiết lập phơi sáng trong Video:

  • Chuyển màn hình camera của bạn sang chế độ xem phim
  • Trong cài đặt phim trên máy của bạn, hãy chọn 1080p30
  • Chuyển chế độ sử dụng sang quay phim
  • Đặt tốc độ màn trập lên 1/60
  • Điều chỉnh khẩu độ để có độ phơi sáng chính xác.
  • Nếu bạn cần sự linh hoạt hơn đối với việc phơi sáng, hãy sử dụng thêm kính lọc hoặc đèn.

Quản lý nhờ những thiết lập cố định:

Có những vấn đề trong quay video mà chúng ta cũng hay gặp trong nhiếp ảnh, đó thường là các tác động từ ánh sáng, chúng ta đóng mở khẩu để chỉnh lượng sáng thu được. Song trong nhiếp ảnh, đôi khi việc đóng khẩu ảnh hưởng đếu độ nông sâu của trường ảnh, vì vậy bộ lọc ND ra đời, không chỉ có tác dụng với nhiếp ảnh, mà nó cực kì hữu dụng trong quay phim.

Gắn bộ lọc trước thấu kính, giúp bạn kiểm soát ánh sáng đầu vào, khiến ta dễ dàng điều chỉnh độ sâu trường ảnh trong môi trường dư sáng. Tương tự, khi thiếu sáng cần đèn phụ liên tục hoặc tăng ISO khi quay.

Điều gì xảy ra nếu ta không áp dụng định luật 180 độ màn trập?

Giống như các quy tắc khác trong nhiếp ảnh, một khi bạn đã hiểu nó hoạt động như thế nào ... thì bạn có thể bắt đầu phá vỡ những quy tắc đó! Phá vỡ quy tắc để mang đến những hiệu ứng sáng tạo trong video. Đó là cách mà các nhà biên tập hình ảnh dựa vào để phát triển một phong cách riêng của mình.

Dưới đây là một số hướng dẫn chung để phá vỡ Quy tắc Màn trập 180 độ:

  1. Đặt chế độ khung hình thành 30 khung hình / giây và tốc độ màn trập lên 1/30 và cảnh phim trông hơi sáng mờ và lãng mạn.
  2. Đặt chế độ khung hình thành 30 khung hình / giây và tốc độ màn trập lên 1/120 và cảnh phim sắc nét chi tiết, kích thích và các chuyển động nhỏ đều đc ghi lại rất sống động.

Đây là chia sẻ những hiểu biết cá nhân, giúp bạn có một chút kinh nghiệm để khám phá thêm hiệu ứng trên video.

Nếu thiết bị có khả năng quay hơn 30fps thì sao?

Các máy ảnh mới nhất là tất cả cung cấp video 4K và tỷ lệ khung hình cao hơn nhiều. Nếu bạn kiểm tra các tùy chọn trên máy của mình, bạn có thể thấy các lựa chọn như 1080p60 hoặc thậm chí 1080p120, trong trường hợp đó bạn sẽ cần phải tăng tốc độ màn trập lên tương ứng là 1/120 và 1/240 nếu chọn các thiết lập này.

Rõ ràng, đối với những khung hình quay bởi tốc độ màn trập cao hơn bạn sẽ cần nhiều ánh sáng hơn, bạn cần mở khẩu lớn hơn, đây có thể là một yếu tố hay nếu bạn muốn sáng tạo với chiều sâu của trường ảnh.

Trong sử dụng bình thường, các khung hình bổ sung ở độ phân giải cao được sử dụng cho các hiệu ứng chuyển động chậm khi phát lại cảnh quay.

Ví dụ: nếu phim của bạn đang được phát ở tốc độ 30 khung hình / giây, thì một giây của cảnh quay 60 khung hình / giây có thể được phát lại trơn tru hơn 2 giây, 120 khung hình / giây trong 4 giây.

Vì đoạn phim chứa nhiều khung hình, nên việc kéo ra chỉnh sửa, hay thay đổi tốc độ không làm chất lượng phát bị ảnh hưởng.

Mối quan hệ tỷ lệ khung hình với tốc độ màn trập:

Khi bạn chỉnh sửa video của mình, bạn có thể chọn tốc độ khung hình cho bộ phim của mình. Nếu bạn có hỗn hợp nhiều tốc độ thu hình, bạn nên chọn tốc độ phát thấp nhất. Đối với hầu hết các thiết lập hiện này là 30 khung hình/ giây.

Có thể sử dụng tốc độ 30hình/ giây ở chế độ phát 60hình/ giây, nhưng các chuyển động có vẻ khó chịu, giật, gây tức mắt.

Hãy đảm bảo bạn luôn sử dụng quy tắc 180 độ màn trập:

Khi bạn tuân thủ quy tắc này, bạn bắt đầu với các thao tác cài đặt, thiết lập những thông số kỹ thuật trên thiết bị để có được các hiệu ứng video mà bạn muốn.

Một thiết lập tốt, thường ở chế độ 1080p30 hoặc 4K30 với tốc độ màn trập là 1/60 sau đó điều chỉnh các cài đặt khác để có được độ phơi sáng chính xác.


Cảnh quay ở trên được quay ở tốc độ 1080p24 với tốc độ màn trập 1/25 - chuyển động mờ, có hiện tượng giật nhẹ, bóng mờ khi di chuyển.


Đoạn phim ở trên được quay ở tốc độ 1080p24 với tốc độ màn trập 1/50 - chuyển động trơn tru, mượt.


Đoạn phim ở trên được quay ở tốc độ 1080p24 với tốc độ màn trập 1/500 - cảnh quay sinh động hơn .

(Lưu ý: Xem các clip ví dụ ở độ phân giải HD để cảm nhận rõ hơn)